Nỗi sợ hãi của tôi không phải là nỗi sợ hãi của Thiên Chúa mà, như trong trường hợp của toàn bộ giai cấp tư sản thế tục của Thổ Nhĩ Kỳ, nỗi sợ hãi về sự tức giận của những người tin vào Chúa quá nhiệt tình (…) Nỗi sợ hãi của việc xa cách với Thiên Chúa hơn là từ cách xa mình khỏi ý thức cộng đồng được chia sẻ bởi toàn bộ thành phố.
My fear was not the fear of God but, as in the case of the whole Turkish secular bourgeoisie, fear of the anger of those who believe in God too zealously(…) I experienced the guilt complex as something personal, originated less from the fear of distancing myself from God than from distancing myself from the sense of community shared by the entire city .
Orhan Pamuk, Istanbul: Memories and the City