THẦN, KHÍ, SẮC VÀ KHÍ PHÁCH: PHÁC HỌA Ý NIỆM KHÍ
Ta phân biệt Ba loại Khí :
a) Khí tự nhiên (chân nguyên)
Đó là phần tinh lực vô hình, một thứ nhựa sống tiềm ẩn của con người có tính cách bẩm sinh. Nói cách khác đi, Khí tự nhiên có tính cách tiên nhiên tùy theo lúc bẩm sinh, Thanh Trọc, cường nhược mà nó có thể mạnh hay yếu Thanh Trọc theo từng nội tạng của mỗi người.
b) Khí hàm dưỡng (hay tu dưỡng)
Đó là Khí tiên thiên đã được gọt giũa sửa chữa theo chiều hướng cải thiện.
Dưới Mắt cổ nhân, Khí tiên nhiên không bất di bất dịch, mà lại không thể chuyển biến được một phần nào. Một khi con người ý chí mạnh ý thức được sự kém cỏi tiên nhiên của thể chất thì có thể tu dưỡng để chế ngự bớt sự thô Trọc hay ngăn chặn phần thô Trọc và phát huy thêm phần Thanh khiết, bồi bổ Khí lực để ngày thêm tráng kiện. Loại Khí đã được cải biến nhờ sức của con người được mệnh danh là Khí hàm dưỡng. Chẳng hạn, làn hơi không được mạnh ta có thể tập cho bớt yếu, tiếng nói quá nhanh và vấp váp ta có thể cố gắng luyện tập để nói thông thả, gân xương lệch lạc yếu đuối có thể kiên nhẫn huấn luyện để sữa chữa phần nào. Dấu hiệu bên ngoài của loại Khí hàm dưỡng là thần Khí an hòa, tự tin, nội tâm không bị giao động mạnh vì các biến cố bên ngoài, Thanh Âm ổn trạng, từ tốn. Về phép đoán tướng, Khí chất hàm dưỡng được xem là chính Khí, người luyện được chính Khí là kẻ trượng phu quân tử.
c) Khí sở tập
Khí chân nguyên tiên nhiên tốt đẹp, Khí đượcbảo trì mà buông thả khiến phần hùng kiện, cao khiết bị tiêu ma, phần ô Trọc xấu xa được dịp tăng trưởng thì gọi là Khí sở tập. Nói khác đi, có giọng nói trong trẻo ban đầu mà không gìn giữ, trác táng ăn chơi khiến cho giọng khàn nhỏ, xương cốt mạnh mẽ trở thành cằn cỗi suy nhược,… đều bị xếp vào loại Khí sở tập. Dấu hiệu bề ngoài của Khí sở tập là cư xử thô bạo, giọng nói hấp tấp buông thả. Cũng bởi loại Khí này do ngoại cảnh xấu tạo nên làm che mờ bảb chất tốt đẹp nguyên thủy hay không chịu cái tiến phần khuyết điểm của bản chất nguyên thủy cho tốt đẹp hơn, nên bị xếp vào loại tà Khí, tượng trưng cho hạng tiểu nhân, tâm tính hạ tiện.